Robot công nghiệp thường xuyên phải vận hành trong môi trường khắc nghiệt, với cường độ cao và yêu cầu độ chính xác tuyệt đối. Chính vì vậy, công tác bảo trì và chăm sóc định kỳ cho robot là yếu tố then chốt đảm bảo hiệu suất ổn định, hạn chế tối đa rủi ro hư hỏng và kéo dài vòng đời thiết bị robot trong quá trình vận hành.
1. Tại sao việc duy trì tuổi thọ robot lại quan trọng đến vậy?
Trong thời đại công nghiệp 4.0, các hệ thống robot tự động hóa đang đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa hiệu suất sản xuất, giảm thiểu sai sót và tăng cường độ chính xác. Tuy nhiên, dù là các giải pháp robot tiên tiến nhất trên thị trường thì cũng không thể duy trì hiệu quả hoạt động lâu dài nếu thiếu một kế hoạch bảo trì định kỳ và sự hỗ trợ kỹ thuật đáng tin cậy.

Việc không chú trọng đến bảo dưỡng có thể khiến hệ thống khó kéo dài vòng đời thiết bị robot, điển hình như:
Hỏng hóc bất ngờ: Khi robot vận hành liên tục trong thời gian dài mà không được kiểm tra, dầu mỡ bôi trơn có thể bị cạn kiệt, các khớp nối bị mài mòn, khiến thiết bị ngừng hoạt động đột ngột mà không có dấu hiệu cảnh báo trước.
Áp lực về tiến độ và quản lý thời gian: Khi sự cố xảy ra, doanh nghiệp buộc phải bố trí thêm nhân lực, xử lý công việc bị tồn đọng và điều phối lại toàn bộ kế hoạch sản xuất, gây ra sự mất cân đối trong quản lý thời gian.
Gián đoạn chuỗi sản xuất: Một trục trặc nhỏ ở một cánh tay robot có thể khiến cả dây chuyền ngừng vận hành, kéo theo sự trì trệ trong sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian giao hàng và uy tín thương hiệu.
Chi phí sửa chữa khẩn cấp cao: Doanh nghiệp thường phải chi một khoản lớn để xử lý sự cố trong thời gian ngắn, chưa kể chi phí phụ tùng thay thế, nhân công ngoài giờ và thời gian dừng máy kéo dài.
Vì vậy, đầu tư vào bảo trì robot không chỉ giúp kéo dài vòng đời thiết bị robot, mà còn đảm bảo hoạt động ổn định, tối ưu năng suất và giảm thiểu rủi ro tài chính trong dài hạn.
2. Các bước nâng cấp kĩ thuật giúp kéo dài vòng đời thiết bị robot
1. Nâng cấp thiết bị điện tử và phần mềm
Trong quá trình vận hành dài hạn của các hệ thống robot công nghiệp, việc nâng cấp và thay mới các trang bị thiết bị điện tử cùng phần mềm điều khiển là một bước đi không thể thiếu nhằm duy trì hiệu suất ổn định và đảm bảo tuổi thọ hệ thống.
Hầu hết các nhà sản xuất robot hiện nay chỉ hỗ trợ bộ điều khiển trong một khoảng thời gian nhất định, thường không quá 10 năm. Sau thời hạn này, doanh nghiệp cần đánh giá và triển khai các phương án thay thế hoặc nâng cấp để tránh rơi vào tình trạng lỗi thời và gián đoạn sản xuất.
- Động học robot: sự khác biệt giữa các bộ điều khiển khiến phần mềm động học cũ có thể không còn phù hợp → buộc phải phát triển lại từ đầu.
- Tệp đường dẫn (path files): một số hệ thống cần tái tạo hoặc dạy lại hoàn toàn đường dẫn di chuyển. Trong khi đó một số khác chỉ cần quy trình chuyển đổi định dạng đơn giản.
Cáp kết nối và phần cứng đi kèm: thay đổi bộ điều khiển thường kéo theo việc thay thế hoặc điều chỉnh cáp để đảm bảo tương thích. Kể cả không thay phần cứng, cáp robot vẫn nên được thay sau 10 năm để đảm bảo an toàn và độ tin cậy.
Thiết bị Robot cung cấp các thiết bị tự động hóa cho robot công nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa quy trình vận hành trong nhà máy.
2. Bảo trì và tái cấu hình động cơ
Bên cạnh các nâng cấp điện tử và phần mềm, việc bảo trì và thay thế động cơ cùng hộp giảm tốc là yếu tố then chốt để đảm bảo vận hành bền vững cho các hệ thống robot sau 10 năm sử dụng. Sau một thời gian dài, các linh kiện này thường không còn phù hợp, ngừng hỗ trợ kỹ thuật hoặc không còn nguồn cung ứng.
Đối với các hệ thống robot dự kiến vận hành vượt thời gian khuyến cáo, doanh nghiệp cần chủ động:
- Giám sát vòng đời sản phẩm: bao gồm bộ điều khiển, động cơ và hộp giảm tốc. Việc chủ động dự trữ linh kiện trọng yếu trước thời điểm EOL (End-of-Life) không chỉ giúp hệ thống duy trì hoạt động ổn định mà còn tạo khoảng đệm an toàn trong quá trình triển khai phương án nâng cấp.
- Thiết lập bộ giải pháp phù hợp: việc lựa chọn và triển khai bộ giải pháp phù hợp không chỉ giúp tối ưu hiệu suất vận hành mà còn đảm bảo khả năng thích ứng lâu dài trước sự đổi mới không ngừng của công nghệ.

động cơ robot (Nguồn: Internet)
3. Nâng cấp điều khiển chuyển động với bộ mã hóa động cơ
Các hệ thống cũ đã sử dụng encoder hoặc resolver – thiết bị có khả năng ghi nhớ vị trí cơ học của từng khớp ngay cả khi không có nguồn điện, giúp robot luôn biết vị trí hiện tại và không cần homing. Tuy vậy, các thiết bị này khá phức tạp, chiếm nhiều không gian lắp đặt, và thường khó tích hợp trong các hệ thống robot nhỏ gọn.
Vì thế, việc nâng cấp sang bộ mã hóa động cơ (integrated motor encoders) trở thành một giải pháp tối ưu. Những thiết bị hiện đại này không chỉ duy trì khả năng ghi nhớ vị trí như các hệ thống encoder hay resolver truyền thống, mà còn được thiết kế tích hợp trực tiếp vào bên trong thân động cơ, giúp giảm đáng kể kích thước, trọng lượng và độ phức tạp trong lắp đặt.

3. Checklist quy trình bảo trì thường xuyên cho thiết bị robot
Bảo trì định kỳ là một phần quan trọng trong quá trình vận hành robot, giúp đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, kéo dài vòng đời thiết bị robot và hạn chế tối đa các sự cố không mong muốn.
Một số hạng mục bảo trì cần lưu ý:
Làm sạch và kiểm tra định kỳ: Loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ dư thừa hoặc các tác nhân có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động.
Thay thế linh kiện hao mòn: Kiểm tra và thay mới các bộ phận đã bị mài mòn hoặc hư hỏng như gioăng, vòng bi, bánh răng, dây cáp…
Cập nhật phần mềm: Giữ cho hệ thống điều khiển của robot luôn ở phiên bản mới nhất để tối ưu hiệu suất, vá lỗi và bổ sung các tính năng mới.
Kiểm tra chức năng an toàn: Đảm bảo các cảm biến an toàn, công tắc dừng khẩn cấp và rào chắn bảo vệ vẫn đang hoạt động đúng chuẩn.
| Hạng mục | Tần suất |
| Vệ sinh | Hằng ngày/ Hằng tuàn |
| Kiểm tra | Hằng tuần/ Hằng tháng |
| Cập nhật phần mềm | Hằng quý/ Hằng năm |
| Thay thế linh kiện | Khi cần thiết (tùy theo tình trạng) |
Kết luận
Trong bối cảnh tự động hóa ngày càng đóng vai trò then chốt trong sản xuất công nghiệp, việc kéo dài vòng đời thiết bị robot không chỉ là giải pháp kinh tế mà còn là chiến lược đảm bảo tính ổn định và bền vững cho toàn bộ dây chuyền vận hành.
Để đạt được điều đó, doanh nghiệp cần áp dụng đồng bộ các biện pháp bảo trì định kỳ, nâng cấp phần mềm và phần cứng phù hợp theo tuổi thọ thiết bị, đồng thời chủ động lên kế hoạch kỹ thuật dài hạn nhằm duy trì hiệu suất, độ chính xác và độ tin cậy của hệ thống.
Thietbirobot.com là kênh phân phối trực tuyến các bộ phận, thiết bị robot mới hoặc đã qua sử dụng, dầu mỡ robot và các linh kiện cơ khí. Tại đây, chúng tôi tự hào cung cấp khối lượng lớn vật tư từ các thương hiệu và nhà cung cấp lớn, bao gồm: FANUC, ABB, Kuka, Yaskawa, Mitsubishi, Staubli, Hyundai, CKD, v.v.
Để biết thêm thông tin về cánh tay robot công nghiệp, hãy liên hệ với thietbirobot.com ngay hôm nay.
Liên hệ ngay để được Thiết bị robot tư vấn trực tiếp:
Hotline: 091 9225 197
Địa chỉ: 97/2 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình, TP.HCM
=============
Facebook: Linh kiện robot.
